Prawa autorskie

DEFINICJA:  

Prawo autorskie - pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, upoważniających autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej.

Utwór-  termin prawniczy z zakresu prawa autorskiego, który według Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych  jest zdefiniowany następująco: ,,...każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia."

Licencja-dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z produktu firmowego, znaku handlowego lub patentu.

TYP LICENCJI: 

Freeware - licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego. Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie darmowa jedynie do użytku domowego).

Public domain- w najwęższym znaczeniu jest to twórczość, z której można korzystać bez ograniczeń wynikających z uprawnień, które mają posiadacze autorskich praw majątkowych, gdyż prawa te wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego.

Adware- rodzaj (i typ) licencji oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawierającym funkcję wyświetlającą reklamy.

Cardware- rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka). Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania emaila.

GNU- Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności^[2]

• wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)
• wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)
• wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)
• wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność (wolność 3). 

  

  

Shareware- rodzaj licencji programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników w określonym czasie. Czasami po określonej liczbie dni (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień za taki program trzeba zapłacić przelewem lub zrezygnować z korzystania z niego, odinstalowując go. Niektóre programy po skończeniu okresu próbnego same się usuwają w czasie pracy.

Demo- twórczość np.: muzyczna, plastyczna (grafika komputerowa), filmowa, programistyczna; zapisana i udostępniana jako demonstracja możliwości twórców (często w celach promocyjnych - wyjątek demoscena).

Trial- rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji.

OEM- (dosłownie producent oryginalnego wyposażenia) – przedsiębiorstwo sprzedające pod własną marką produkty wytworzone przez inne firmy. Termin jest mylący, gdyż OEM nie zawsze jest wytwórcą, a nawet nie jest producentem, lecz czasem tylko sprzedawcą sprzętu dla użytkownika końcowego, choć zdarza się też, że jest jego projektantem.

W większości przypadków OEM nie dodaje wartości do wyposażenia, a jedynie znakuje je własnym logo. Nazwa OEM jest umieszczana na urządzeniach przez wytwórcę, na mocy zawartej umowy. Niekiedy OEM dodaje wartość do produktu, np. łącząc sprzęt i oprogramowanie w gotowe systemy (zobacz też: Value Added Reseller).

 

DONATIONWARE- jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

ABANDONWARE- oprogramowanie, którego twórca już nie sprzedaje i nie zapewnia dla niego obsługi. Spotyka się również użycie tego określenia w stosunku do oprogramowania, którego twórca świadomie zaprzestał rozwoju i wsparcia produktu. 

FIRMWARE- oprogramowanie wbudowane w urządzenie, zapewniające podstawowe procedury obsługi tego urządzenia. Nowsze urządzenia posiadają często możliwość aktualizacji tego oprogramowania, dzięki umieszczeniu go na przykład w pamięciach typu flash lub EEPROM.

LICENCJA JEDNOSTANOWISKOWA- licencja uprawniająca użytkownika do zainstalowania nabytego oprogramowania tylko w jednym komputerze, obejmująca zakaz udostępniania takiego oprogramowania w sieci oraz na innych wolno stojących komputerach. jak każda, nie zabrania sporządzenia kopii zapasowej oprogramowania.

LICENCJA WIELOSTANOWISKOWA- licencja uprawniająca użytkownika do zainstalowania nabytego oprogramowania na większej liczbie  komputerów.

LICENCJA GRUPOWA- rodzaj licencji zezwalającej na użytkowanie oprogramowania w sieci lub w zestawie komputerów, np. w szkole lub w pracowni, określającej maksymalną liczbę stanowisk, na których wolno zainstalować objęte nią oprogramowanie. Odmianą licencji grupowej jest licencja sieciowa (network licence). 

LICENCJA CC- pozwala twórcom utworów zachować własne prawa i jednocześnie dzielić się swoją twórczością z innymi. Zasada „wszelkie prawa zastrzeżone” zostaje zastąpiona zasadą “pewne prawa zastrzeżone”.

 

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA:

WŁAMANIE DO KOMPUTERA- Art. 267. (206) §1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

PODRZUCENIE WIRUSA- Za podrzucenie wirusa, jeżeli spowoduje on jakiekolwiek szkody grozi do 3 lat więzienia.

PIRACTWO KOMPUTEROWE- Za to przestępstwo grozi 5 lat więzienia.

PLAGIAT- grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

 

DOZWOLONY UŻYTEK:

RADIO INTERNETOWE-  rozgłośnia cyfrowa, nadająca swoje audycje poprzez Internet, za pomocą przesyłania strumieniowego, zwykle w formacie MP3, Ogg Vorbis,  RealAudio, AAC+ lub Windows Media Audio, często jest radiem amatorskim. Także tradycyjne stacje radiowe wykorzystują Internet jako dodatkowy kanał nadawczy.

PRZEDRUKI- dosłowne lub tylko nieznacznie zmienione, ponowne opublikowanie utworu.Z reguły przedruk jest objętościowo większy niż cytat, i obejmuje cały utwór lub z niewielkimi skrótami. W formie przedruku publikowane są książki lub całe artykuły, także artykuły internetowe. Czasem przedruk artykułu polega na jego przetłumaczeniu i wydaniu w innym języku.W przypadku przedruku konieczne jest zamieszczenie nazwiska autora (autorów) oraz danych pierwotnego druku (nazwa czasopisma, i inne dane bibliograficzne). W odróżnieniu od cytatu, prawo przedruku skierowane jest wyłącznie do prasy, radia i telewizji.  

CYTATY- prawem dopuszczalna możliwość przytoczenia w tworzonym przez siebie dziele urywków rozpowszechnionych utworów lub drobnych utworów w całości bez zgody ich twórcy i bez uiszczania na jego rzecz wynagrodzenia. Prawo cytatu dotyczy twórczości chronionej majątkowymi prawami autorskimi i stanowi ich ograniczenie na rzecz dozwolonego użytku. Z utworów nie objętych prawami majątkowymi można bowiem korzystać swobodnie, pod warunkiem oznaczenia autora.

 

Lekcja organizacyjna

1.PRZEPISY BHP W SALI INFORMATYCZNEJ
Organizacja stanowiska pracy ma bardzo duże znaczenie dla zachowania zdrowia przez pracujących przy komputerze. Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego wyposażenia nie może powodować podczas pracy nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego i (lub) wzroku oraz być źródłem zagrożeń dla pracownika.Według zaleceń amerykańskich odległość użytkownika od ekranu monitora komputerowego powinna wynosić ok. 70 cm (min. 40-50 cm). Górny brzeg ekranu powinien być nieco poniżej poziomu oczu, a w żadnym wypadku powyżej tego poziomu. Klawiatura powinna posiadać regulację kąta pochylenia w zakresie od 0° do 15°. Odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić minimum 60 cm. (zaleca się 130 cm). Osoba pracująca z tyłu monitora powinna znajdować się w odległości co najmniej 80 cm. (zaleca się 130 cm).  W pomieszczeniu nie należy spożywać jedzenia ani picia . W czasie pracy przy komputerze (urządzeniu elektrycznym) można ulec porażeniu prądem elektrycznym (np. w wypadku pojawienia się napięcia na obudowie komputera). Należy wtedy:

• odłączyć poszkodowanego spod działania prądu elektrycznego,
• sprawdzić stan poszkodowanego (podstawowe funkcje życiowe: krążenie, oddech i świadomość, zlokalizować odniesione urazy),
• zapewnić sobie pomoc oraz wezwać pogotowie ratunkowego
• przeprowadzić resuscytację krążeniowo- oddechową,
• czynności ratunkowe należy wykonywać zależnie od stanu pacjenta                                    2. Zapoznanie z programem nauczania i PSO. 
• 3. Założenie zeszytu on-line.  
  

Usługi internetowe-www

STRONY INTERNETOWE WWW

Strona internetowa jest dokumentem lub zasobem informacyjnym, do którego dostęp jest możliwy za pośrednictwem przeglądarki internetowej. Strony WWW mogą być wzbogacone o elementy stworzone w oparciu o technologię Flash czy sekcje tworzone dynamicznie w momencie wysyłania przez przeglądarkę zapytania do serwera.

Zbiór powiązanych tematyczne stron internetowych zamieszczanych na jednym serwerze jest często określany mianem serwisu internetowego. 

                                        

POCZTA E-MAIL

Poczta elektroniczna, e-poczta, e-mail  – usługa internetowa, w nomenklaturze prawnej określana zwrotem świadczenia  usług drogą elektroniczną, służąca do przesyłania wiadomości tekstowych, tzw. listów elektronicznych – stąd zwyczajowa nazwa tej usługi. 

 

CHAT

Czat (również chat, z ang. chat – rodzaj rozmowy między dwoma lub wieloma użytkownikami komputerów za pośrednictwem Internetu lub innej sieci komputerowej, polegającej na naprzemiennym przesyłaniu wiadomości tekstowych.

 

WIDEOKONFERENCJE

Wideokonferencja – interaktywna komunikacja multimedialna, realizowana zazwyczaj za pomocą komputerów deskopotowych, polegająca na przesyłaniu z dużą prędkością obrazu oraz dźwięku w czasie rzeczywistym pomiędzy odległymi lokalizacjami. Osoby posiadające sprzęt umożliwiający wykorzystywanie wideokonferencji mogą między sobą rozmawiać i jednocześnie widzieć się nawzajem.

E-NAUKA

E–learning  (e-nauka)– nauczanie z wykorzystaniem sieci komputerowych i Internetu, oznacza wspomaganie dydaktyki za pomocą komputerów osobistych, CDROM-u i Internetu. Pozwala na ukończenie kursu, szkolenia, a nawet studiów bez konieczności fizycznej obecności w sali wykładowej.

Warunkiem podjęcia się e-nauki jest posiadanie komputera z dostępem do Internetu, bez którego    e-nauka nie jest możliwa. 

E-PRACA

E – praca (telepraca, ang. Telework) polega na wykonywaniu pracy w dowolnej odległości od miejsca zatrudnienia, np. siedziby firmy. W takiej formie wykorzystuje się wszelkie możliwości komputera i najnowsze rozwiązania technologii komunikacyjnej – Internet, e-mail, rozmowy na żywo, wideokonferencje. 
E – praca umożliwia pracę osobom, które z przyczyn od siebie niezależnych nie mogą wychodzić z domu, np. osoby niepełnosprawne.

 

E-ZAKUPY

E-zakupy (ang. e-commerce) – to sposób nabywania usług i towarów za pośrednictwem internetu. 
Sam termin e-zakupów wszedł do powszechnego użytku w 1997 roku i został wykreowany przez firmę IBM. W skład e-zakupów wchodzi: 
- sprzedaż towarów i usług, 
- przyjmowanie i potwierdzanie zamówień, 
- obsługa płatności bezgotówkowych. 
Era e-zakupów dopiero się rozwija, pomimo tego ludzie błędnie twierdzą, że zakupy online osiągnęły już swój szczyt.

E-BANK

Bankowość elektroniczna (ang. e-banking) – forma usług oferowanych przez banki, polegająca na umożliwieniu dostępu do rachunku za pomocą urządzenia elektronicznego: komputera, bankomatu, terminalu POS, telefonu (zwłaszcza telefonu komórkowego i linii telekomunikacyjnych, w tym Internetu.

 

VOD

Wideo na życzenie (skrót VoD lub VOD; ang. Video on Demand – wideo na żądanie), pot. także oglądanie na żądanie – usługa zezwalająca na oglądanie nadawanego materiału filmowego lub słuchanie nadawanego nagrania dźwiękowego w wybranym przez kogoś czasie, późniejszym niż czas emisji. Nadawana (także "na żywo") audycja może być dzięki temu przesunięta w odbiorze dla pojedynczego widza i słuchacza.

 

GRUPY DYSKUSYJNE

Grupa dyskusyjna – w Internecie to ogólna nazwa wszelkich form dyskusji internetowej przypominających wymianę korespondencji, a nie rozmowy w czasie rzeczywistym. Grupy dyskusyjne przyjmują formę list dyskusyjnych pozwalających na automatyczną wymianę e-maili, grup Usenetowych, grup występujących w Fidonecie i forów dyskusyjnych dostępnych przez bramki WWW.

 

FORA DYSKUSYJNE

Forum dyskusyjne – przeniesiona do struktury stron WWW forma grup dyskusyjnych, która służy do wymiany informacji i poglądów między osobami o podobnych zainteresowaniach przy użyciu przeglądarki internetowej.

Fora dyskusyjne są obecnie bardzo popularną formą grup dyskusyjnych w Internecie. Prowadzą je praktycznie wszystkie portale, większość wortali, znaczna liczba ISP. Są one także powszechne na stronach wielu instytucji, czasopism, przedsiębiorstw, uczelni itp. a także spotykane są liczne fora zakładane prywatnie.